Ze was lief, timide, ‘een wondertje’, hield van paardrijden, had een boel vriendinnetjes. 9 jaar was Fenna toen ze vorig jaar verdronk in een zwembad op een Franse camping. Haar haren zaten verstrikt in een afzuigrooster. Nu willen haar ouders anderen waarschuwen. “Die installaties zijn levensgevaarlijk. Kijk ervoor uit.”
Bas en Michelle zien het overal om hen heen: caravans die uit de stalling worden gehaald, tenten die worden gepoetst. Terwijl gezinnen zich kampeerklaar maken, willen Bas en Michelle van de daken schreeuwen: ‘Kijk uit voor de installaties in het zwembad.’ Want bij hun (bonus)dochtertje Fenna ging het heel erg mis.
Het 9-jarige meisje verdronk vorig jaar zomer in een zwembad op een Franse camping in Les Sables-d’Olonne, ze zat met haar paardenstaart vast in een afzuigrooster. “Soms kan ik nog steeds niet geloven dat dit is gebeurd”, zegt vader Bas vanuit zijn woonkamer in Breda. Het is er een bloemenzee, zonnebloemen, rozen, dahlia’s: overal kleur, heel veel kleur, mensen stuurden ze omdat Fenna 10 zou zijn geworden, afgelopen week.
Als ze niet was overleden. Als ze niet daar, op dat moment, in dat zwembad was geweest.
Als, als, als.
Er zijn duizend wat-als-scenario’s die Bas (40), Fenna’s vader, en haar bonusmoeder Michelle (38) in hun hoofd hebben gehaald, het afgelopen jaar. En ook haar moeder, die het te lastig vond om bij dit interview te zijn, en haar partner worstelen met een boel vragen. Wat als ze een week later op vakantie waren gegaan? Wat als Bas en Michelle een paar uur eerder met haar waren gaan facetimen?
“Je maakt jezelf gek”, vertelt haar vader. “We proberen er niet te veel aan te denken, maar ik ben haar vader, en zodra je dochter wordt geboren, wil je maar één ding: haar beschermen.”
Vorig jaar ging Fenna met haar moeder en haar bonusvader naar Frankrijk, naar camping Dunes des Sables. Ze komt uit een echte kampeerfamilie, en Fenna – in het bezit van diploma A en B – was een enthousiast waterratje. “Ze hield ervan om spulletjes op te duiken die op de bodem lagen, ze was een goede zwemmer, en had zo’n leuk duikbrilletje op”, zegt Bas.
Onvoorstelbaar
Die bewuste dag in juli: Fenna was met haar moeder en bonusvader in de namiddag bij het zwembad. Ze dook iets op, en gooide het weer in het water, dook het weer op. Wat er precies is gebeurd, weet niemand, camera’s hingen er niet. Maar Fenna kwam met haar haren vast te zitten in het zuigrooster van het zwembad. “Er zijn twee volwassen mannen nodig geweest om haar los te krijgen”, vertelt Michelle. Bas: “Onvoorstelbaar.”
Fenna’s moeder snelde naar haar kind toe. Ze is verpleegkundige en zag direct: geen ademhaling, dus is ze haar dochter gaan reanimeren. “Er waren andere mensen bij, maar ze is het zelf gaan doen. Ze heeft de knop omgezet, en dat vind ik zo, zó knap”, zegt Bas over zijn ex-partner. “In onze ogen heeft Fenna op die manier de beste overlevingskans gehad die ze kon krijgen. Als íemand haar had kunnen redden, was het haar moeder.”
Daarna namen de hulpdiensten de reanimatie over – en in diezelfde tijd kregen Bas en zijn vrouw het telefoontje dat ze nooit hadden willen krijgen. “Ja, dat vind ik dus moeilijk, om daarover te praten.” Michelle: “Zal ik het doen?” Bas knikt. Dus Michelle doet het. Ze vertelt hoe de telefoon ging, ah, dat is Fenna, dachten ze, want ze hadden afgesproken om te facetimen, even vragen hoe het is, wat ze allemaal heeft beleefd.
Maar het was Fenna’s moeder. Paniek, flarden van een verhaal dat amper te volgen en te geloven was. Michelle en Bas hebben hun toen 3-jarige dochtertje Bo, Fenna’s halfzusje, bij haar oom achtergelaten en zijn meteen in de auto gestapt. Ze reden net de Belgische grens over toen ze te horen kregen dat de reanimatie was gestopt. Fenna was overleden.
Michelle: “We zijn ingestort. We hebben de auto op een oprit bij een huis geparkeerd, zijn daar opgevangen door mensen, en hebben gewacht op onze zwager en beste vriend, die al onderweg waren.”
Bas: “We konden niet meer rijden. We konden niets meer.”
Michelle: “De verdere rit ernaartoe, negen uur lang, met mijn zwager aan het stuur, was afschuwelijk. Je wéét waar je naartoe rijdt.”
Bas: “Naar je overleden kind.”
’s Nachts kwamen Bas en Michelle aan op de camping. Een film, het was als in een film. Fenna was naar een ziekenhuis gebracht – niemand wist precies waarheen. “We hebben gepraat, gehuild, wel duizend keer gezegd dat we dit niet geloofden.” De dag erna is Bas op pad gegaan, op zoek naar zijn kind. In het mortuarium, waar ze eerst naartoe is gebracht, lag ze niet meer. “We kregen daar te horen dat ze naar een ziekenhuis was gebracht, maar niemand wist welke.”
Het werd een zoektocht, ze kwamen uit bij het universitair ziekenhuis in Nantes, ze noemden Fenna’s naam, de receptionist keek in zijn computer, ‘ze ligt niet in de zaal’, zei hij, ‘nee’, had Bas geantwoord, ‘ze is overleden’. “Loopt u dan maar mee.”
Fenna’s lichaam werd nog onderzocht, maar ze hadden haar in elk geval gevonden. Bas: “Als ouders wil je te allen tijde weten waar je dochter is, hoe dan ook.” Ze lieten haar jurkje en een knuffel in het ziekenhuis achter. “Ze was meegenomen in haar badpak, dat vonden we zo’n koud idee.”
Die avond zagen Fenna’s ouders en bonusouders hun meisje voor het eerst sinds het ongeval. “Het is verschrikkelijk en tegelijkertijd was ze nog steeds práchtig”, zegt Bas. “Puntgaaf. Ik ben nooit bang geweest om haar te zien. Het is nog steeds je kindje en het voelde op een gekke manier ook goed om haar weer te zien.”
Fenna was een zachtaardig meisje, timide, behulpzaam, fervent paardenfan (Namal heette haar lievelingspony). Ze had veel vriendjes en vriendinnetjes, maar trok ook haar eigen plan, en was een kat-uit-de-boomkijker, zo nu en dan. “Ze was net een beetje aan het loskomen, had soms een zetje nodig, zo van: toe maar, je kan het wel”, zegt Bas.
Postuum leren kennen
Michelle knikt – ze leerde het meisje kennen toen ze 1 was, verzorgde haar, bracht haar naar school, liep met haar aan de hand, raakte ook bevriend met haar moeder en dier partner. “Scheiden heeft altijd impact, zo ook op Fenna, maar het ging respectvol, en met Fenna ging het goed. We hadden een warm gezin om haar heen gecreëerd”, zegt Bas. “We hoorden na haar dood van klasgenootjes en vriendjes dat ze geliefd was vanwege haar sterke persoonlijkheid. Ze wist wat ze wilde en was niet bang om keuzes te maken. Het is heel mooi om haar postuum ook op die manier te leren kennen.”
Dat soort mooie verhalen hoorden ze op de uitvaart, buiten in de zon – een aula, koffie, cake en een zwarte auto pasten niet bij een meisje van 9. Nee, iedereen zat op hooibalen, gekregen via Fenna’s manege, er was een ijscokar. Haar kist stond niet vooraan maar in het midden. Er kon op getekend worden. Aan het eind van de dienst was er geen leeg plekje meer over.
Er was liefde, mooie muziek, tranen, het besef bij Bas: ik moet straks mijn kind wegbrengen. Er volgden kaarten, bloemen, steun, lieve woorden door vrienden, familie. Maar in de weken daarna was er óók nog iets anders: een zwarte leegte, en, hoe Bas het omschrijft: ‘een kloof’. “Die hebben wij, nu we een kind zijn verloren, overgestoken. Wij staan aan de andere kant, we weten hoe het is, en we kunnen niet meer terug naar de mensen die niet weten hoe het is om een kind te verliezen.”
En dan is er nog, soms fel aanwezig, amper te onderdrukken: de boosheid, het ongeloof, hoe kan zoiets gebeuren op een gezinscamping? De schuldvraag houdt Bas en zijn familie bezig: wie is hier verantwoordelijk voor?
Bas en Michelle slapen slecht, hun hoofden zitten vol, maar als ze hun verhaal niet doen, dan slapen ze nóg slechter. “Wat als dit weer gebeurt”, vraagt Michelle zich af. “De camping staat nog steeds online, met vijf sterren, aangeprezen.” “Víjf”, herhaalt Bas. “Mijn kind is daar doodgegaan, hè. Hoe kan dat, na alles wat er gebeurd is?”
Michelle: “Ouders moeten dit weten. In Frankrijk is er geen proactieve controle op het naleven van de normering. Ouders moeten daarom bedacht zijn op de installaties in Franse zwembaden.”
Bas en zijn familie zijn bang dat er nog veel meer zwembaden zijn met afzuigroosters waarin kinderen vast kunnen komen te zitten. “Als het hier kan gebeuren, kan het overal gebeuren”, zegt hij. “Ik kan dat niet verkroppen.”
“Dit is een van de ergste manieren om te gaan”, vertelt Bas. Het is een wirwar. Boosheid om wat er is gebeurd, liefde voor zijn kind, verdriet om het gemis. Werken lukt, deels, ze willen het allebei oppakken, ze houden de structuur van een gezin aan, met hun jongste dochtertje, en Paco, de Italiaanse zwerfhond die er sinds een halfjaar is. Ze zijn samen met Fenna’s moeder bezig een stichting op te richten, de Fenna Foundation, om zwembaden in het buitenland veiliger te maken.
“Het juridische traject, het verdriet… Je gaat niks uit de weg”, zegt Michelle tegen Bas. “Ik moet wel,” antwoordt hij, “ik heb geen keuze.”
De eerste schooldag na de vakantie, waarop Fenna naar groep 7 zou moeten gaan: Bas stond er. Tranen, buikpijn, hartzeer, maar hij stond er. “Ik vind dat zo knap”, zegt Michelle. “Fenna’s moeder en ik, we zagen er zo tegenop, we vonden het zo moeilijk.”
Ze willen niet vergeten hoe Fenna was. Bas wil niet stoppen met glimlachen als hij aan haar denkt. “Kijk”, zegt Bas, en hij loopt naar het dressoir om iets te pakken. “Deze sticker hebben we laten maken.” Het is een tekening, van Fenna met haar lievelingsknuffel om haar schouders, en de Instagrampagina @fennasfavorietjes erop vermeld. “Veel mensen denken vaak aan haar, maar daar krijgen we niet altijd iets van mee. Nu kan iedereen op de dingen of plekken waarbij ze aan Fenna denken, deze sticker plakken.”
Dat is al gebeurd. In Ouwehands Dierenpark, op tafel tijdens een paasbrunch, op heuptasjes tijdens de avondvierdaagse, op een zandemmertje op het strand.
“Ze was een engeltje”, zegt Bas.
Michelle: “Zo ontzettend lief.”
